Eczeem en huidklachten behandelen met planten

Veelvoorkomende huidklachten bij kinderen zijn eczeem, luieruitslag bij baby’s en acne bij adolescenten. Fytotherapeutica hierbij kunnen zowel inwendig als uitwendig worden toegepast. Onder andere goudsbloem, Amerikaanse toverhazelaar, groene thee en teunisbloemolie worden besproken.

Gebruik van de hieronder beschreven kruiden lijkt op basis van traditioneel gebruik en klinisch onderzoek veilig, maar er dient wel rekening gehouden te worden met allergieën, zeker bij kinderen met atopisch eczeem.

ATOPISCH ECZEEM EN DERMATITIS

De EMA en ESCOP maken op basis van traditioneel gebruik melding van de toepassing van haver (Avena sativa), driekleurig viooltje (Viola tricolor) en Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana) bij eczeem [1,2]. Toevoeging van haver of sojaolie aan badwater zou verlichting kunnen geven bij eczeem [1,3]. Toverhazelaarhydrolaat wordt toegepast door middel van kompressen of in een crème. Deze crème kan al worden toegepast bij baby’s vanaf vier weken [2].

Er zijn klinische studies gedaan met medicinale honing, kokosolie en teunisbloemolie, waarbij honing en kokosolie uitwendig worden toegepast en het omega 6-vetzuur gamma-linoleenzuur uit teunisbloem (Oenothera biennis) oraal wordt ingenomen. Honing, al dan niet in combinatie met bijenwas en olijfolie, is onderzocht bij volwassenen [4]. Gebruik bij kinderen vanaf een jaar lijkt echter veilig te zijn [5]. Toepassing van kokosolie of minerale olie bij 117 kinderen met atopisch eczeem wees uit dat kokosolie effectiever was in het verminderen van eczeemplekken [5].

Recente studies richten zich op wat onbekendere kruiden, waaronder Oost-Indische sandelhoutolie (Santalum album) en vijg (Ficus carica fructus). Een crème van een waterextract van gedroogde vijgen was effectiever dan een crème met 1% hydrocortison bij kinderen tussen de vier maanden en veertien jaar met atopisch eczeem [6]. Gebruik van sandelhoutolie halveerde de oppervlakte van eczeemplekken bij 75% van de kinderen [7]. Vervolgstudies met grotere studiepopulaties moeten deze effectiviteit beter in kaart brengen.

ACNE VULGARIS

Een van de weinige planten die uitgebreid onderzocht is bij acne is groene thee (Camellia sinensis). De polyfenolen in groene thee kunnen zowel de overmatige talgproductie als acneklachten verminderen. Groene thee is effectiever bij topicale toepassing, dan bij orale toediening [8,9]. In de meeste studies is een lotion met 2% groene thee gebruikt [8].

GEBRUIK VAN KRUIDEN BIJ BABY’S

Gebruik van kokosolie en medicinale honing is in een klinische setting onderzocht bij baby’s met een tere huid of huidwonden. Het aanbrengen van kokosolie op de huid van vroeggeboren kindjes zorgt voor een verminderd waterverlies via de huid, minder kans op huidontstekingen en een betere conditie van de huid[10]. Honing werd met succes toegepast bij drie pasgeborenen die opgenomen waren in het ziekenhuis en die gecompliceerde doorligwonden ontwikkelden [11]. Driemaal daags gebruik van een crème met 1,5% goudsbloemextract (Calendula officinalis) gedurende tien dagen heeft effectiviteit laten zien bij een kleine groep kinderen met luieruitslag [2]. Hetzelfde gold voor een bereiding van een kamille-extract (Matricaria chamomilla; DER 2,7-5,5:1; ethanol), dat bij kinderen vanaf vier weken oud kan worden gebruikt als aanvullende therapie bij huidirritatie in het anale en genitale gebied wanneer ernstige aandoeningen uitgesloten zijn [1].

AUTEUR | CINDY DE WAARD
Nederlands Tijdschrift voor Fytotherapie 2021 nr. 1

REFERENTIES | [1] European Medicines Agency. HMPC monographs: Overview of recommendations for the uses of herbal medicinal products in the paediatric population. Via: www.ema.europa.eu/en/documents/ other/hmpc-monographs-overview-recommendations- uses-herbal-medicinal-products-paediatric-population_ en.pdf; geraadpleegd: 11-12-2020. [2] ESCOP monographs – Online consulation via escop.com; geraadpleegd: 11-12-2020. [3] Dawid-Pać R. Medicinal plants used in treatment of inflammatory skin diseases. Postepy Dermatol Alergol. 2013;30(3):170-177. [4] Hussain Z. et al. Phytotherapeutic potential of natural herbal medicines for the treatment of mild-to-severe atopic dermatitis: A review of human clinical studies. Biomed Pharmacother. 2017;93:596-608. [5] Pecoraro L. et al. Honey and children: only a grandma’s panacea or a real useful tool? Int J Food Sci Nutr. 2020 Aug 25;1-8. doi: 10.1080/09637486.2020.1811958. [6] Abbasi S. et al. A new topical treatment of atopic dermatitis in pediatric patients based on Ficus carica L. (Fig): A randomized, placebo-controlled clinical trial. Complement Ther Med. 2017;35:85-91. [7] Sharma M. et al. East Indian sandalwood oil is a phosphodiesterase inhibitor: A new therapeutic option in the treatment of inflammatory skin disease. Front Pharmacol. 2018;9:200. [8] Saric S. et al. Green tea and other tea polyphenols: Effects on sebum production and acne vulgaris. Antioxidants 2016;6(1):2. [9] Kim S. et al. The effects of green tea on acne vulgaris: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Phyther Res. 2020; doi: 10.1002/ptr.6809 [10] Pupala SS. et al. Topical application of coconut oil to the skin of preterm infants: a systematic review. Eur J Pediatr. 2019;178(9):1317-1324. [11] Boyar V. et al. Clinical experience with Leptospermum honey use for treatment of hard to heal neonatal wounds: Case series. J Perinatol. 2014;34(2):161-163.