Regelgeving oogsten wilde rhodiola noodzakelijk

Regelgeving voor het oogsten van wilde rhodiola is noodzakelijk, is de conclusie van een artikel waarin de bedreigingen voor deze plant beschreven worden.

Rhodiolawortel (Rhodiola rosea, Crassulaceae) wordt traditioneel medicinaal gebruikt in de Arctische gebieden en in Mongolië, Rusland en Europa.  Het wordt gebruikt in cosmetica en bij bij vermoeidheid, slaapstoornissen, depressie en virale aandoeningen van de luchtwegen.

Door de wereldwijde vraag naar rhodiola-extract wordt de plant ook commercieel geëxploiteerd. Dat gecombineerd met de gevolgen van klimaatverandering en begrazing en vertrapping door vee, zorgt ervoor dat wilde rhodiola bedreigd wordt.

Rhodiola bedreigd

R. rosea komt van oorsprong voor ​​in het zuiden van Siberië in de Alpen. Anno nu is de plant verspreid over het noordelijk halfrond in regio’s van Azië, Europa en Noord-Amerika. De plant groeit in een grote verscheidenheid aan habitats en grondsoorten. De soort is tweehuizig, wat de kwetsbaarheid vergroot omdat zowel de mannelijke als de vrouwelijke plant beschikbaar moeten zijn voor bestuiving. Onderzoek liet zien dat de verhouding tussen de mannelijke en vrouwelijke plant in Schotland 1,56:1 was, en dat de mannelijke plant een hogere medicinale waarde had.

R. rosea wordt met uitsterven bedreigd in Duitsland, regionaal bedreigd in Oostenrijk en ernstig bedreigd in Tsjechië. In Rusland wordt de plant als zeldzaam beschouwd. Vanwege meldingen van ongecontroleerde, grootschalige oogsten hebben de autoriteiten van het Altai Territory in Siberië rhodiola onlangs opnieuw geclassificeerd met een onzekere status, waardoor monitoring vereist is.  Voorschriften voor het oogsten van wilde rhodiola bestaan in slechts 10 van de 29 landen waar de plant voorkomt.

Rusland is de belangrijkste bron van wilde R. rosea als grondstof, terwijl China een belangrijke producent en exporteur is van extracten van Rhodiola-soorten (ongeveer 75% van het wereldwijde totaal). Chinese extractiehuizen maken niet altijd onderscheid tussen de verschillende soorten, waardoor monsters waarvan wordt beweerd dat ze extract van R. rosea bevatten, andere Rhodiola-soorten kunnen bevatten. Dit is een indicator van de schaarste van R. rosea. Daarnaast is smokkel een probleem in de Russische republieken en territoria: in de jaren 2000 werden jaarlijks 2-3 ton illegaal geoogste wortels van R. rosea in beslag genomen door grenspatrouilles, oplopend tot meer dan 8 ton in 2019.

Commerciële teelt

In verschillende landen wordt al tientallen jaren onderzoek gedaan naar de ontwikkeling en verbetering van teeltmethoden voor R. rosea, maar de teelt blijf nog altijd achter bij de vraag. Recente proeven in het Oeralgebergte hebben uitgewezen dat succes afhangt van het nabootsen van de groeiomstandigheden van de wilde R. rosea.

De auteurs van het artikel concluderen dat R. rosea ondanks haar brede verspreiding in het wild wordt bedreigd. Oorzaken van deze bedreiging zijn gebrekkige regulering van het grootschalige en destructieve oogsten van de plant, het risico van mislukken van bestuiving als gevolg van toenemende afstanden tussen mannelijke en vrouwelijke planten doordat met name de mannelijk plant wordt geoogst, klimaatverandering en in sommige gevallen vee. De aanbeveling is dan ook om de oogst en export te controleren en te reguleren. Meer onderzoek naar op natuurbehoud gerichte methoden van duurzame landbouw als ondersteuning van commerciële landbouw kan het effect versterken.

Lees hier het abstract van dit artikel.

Bron: J Ethnopharmacol. 2021 Apr 6;269:113710